Pedodonti – Çocuk Diş Hekimliği

Her diş hekimi bilirki çocuk hastaya ilk muayenede ne söylersek söyleyelim mutlaka bize korkuyla yaklaşacaktır. Bizlerin bir takım davranış yönlendirmesiyle sonraki randevularımızda bu durumun üstesinden gelinmiş olacaktır. Gelen her çocuk doğal olarak kendisine ne yapılacağını bilmediği için korkulu gözlerle sizi izleyip dinleyecektir. İşte bu aşamada durum anlatılırken seçilecek kelimler önemlidir. Çocuk muayeneye gelmeden aile tarafından ailenin yaşadığı olumlu diş hekimi yönleri anlatılmalıdır. Yalan söylemek yerine onun korkmayacağı kelimeler kullanın. Örneğin; İğne yerine uyku içeceği, delme yerine dişi vızıltıyla temizleme, diş çekmek yerine dişini oynatıp almak, diş temizleme yerine dişlerini gıdıklama gibi onların anlayacağı dil tercih edilmelidir.

Diş hekimini ziyaret öncesi de birtakım hazırlıklar yapılmalıdır. Çocuğa basitçe diş hekimine gidiyoruz denmelidir. Ardından korkma acımıycak yada iğne yapılmıycak gibi şüpheye sevk edecek cümleler kullanılmamalıdır. Yada tedaviyi kabul etmediği takdirde tehdit içeren cümleler kullanılmamalıdır. Kısacası doğru fakat endişeye sevk etmeyen cümleler kurulup diş hekimiyle beraber çalışılmalıdır.

Diş Çıkarma

Genellikle süt dişleri sırasıyla 6 ile 12 aylar arasında alt ön keser alt yan keser,üst ön keser,üst yan keser olmak üzere kesiciler sürer. 12 ile 18 aylar arasında süt köpek dişler,24 ile 30 aylar arasında ikinci süt azı dişler sürer. Süt dişleri tamamlandıktan 3-3.5 yıl sonra yaklaşık 6 yaşından itibaren sürekli dişler sürmeye başlar. Sürme zamanları süt ve sürekli dişler olmak müzere çocuktan çocuğa farklılık göstermesi beklenen bir durumdur. Yani 6 aylık sapmalar normal kabu edilir.

Süt Dişleri Kaç Tanedir?

Süt dişlerinin çıkması tamamlanmış bir çocukta alt çenede 10, üst çenede 10 olmak üzere toplam 20 tanedir.

Süt Dişleri Ne Zaman Değişir?

7 yaşında alt çenede bulunan ön dişlerden başlayarak 8 yaşın sonuna kadar, 9 yaşından başlayarak 12 yaşına kadar da diğer süt dişleri değişerek yerlerini daimi dişlere (kalıcı dişler) terk ederler.

Diş Çıkarma Döneminde Çocukta Ne Gibi Belirtiler Görülebilir?

Genellikle keser dişleri sürme esnasında dönem rahat geçirilir. Fakat süt azı dişlerin sürme döneminde bir takım durumlar görülebilir. Bunlar;

• -38⁰-39⁰ civarında yüksek ateş görülebilir.
• Bebeğiniz sinirli, uykusuz, huzursuz olabilir.
• Dişetlerinde kızarıklık, kabarıklık olur.
• Salyasında artışiştah kaybı
• Durup dururken çığlık çığlığa ağlama
• Yanaklar kırmızı kırmızı, burun akıntısı
• Kulaklarını çekiştirme,yanak kaşıma

Eline geçirdiği her şeyi ısırma gibi durumlarla karşılaşmak mümkündür.

Diş Sürme Esnasında Oluşan Rahatsız Edici Durumlar Nasıl Düzeltilebilir?

• Dişlerini kaşımasına yardımcı olabilecek bir takım şeyler verilebilir. Galeta, çubuk kreker, küçük elma, küçük salatalık gibi besinler verebilirsiniz.
• Dişetlerini rahatlatmak için buzdolabına konulabilen diş kaşıyıcılarından alıp kullanabilirsiniz. Fakat diş kaşıyıcılarını bal, pekmez gibi tatlandırıcıya batırmadan temiz bir şekilde direk verilmelidir.
• Salya sürekli akıp durur.Siz salyayı silmek için durmadan bebeğinizin ağzını ve gıdığını temizlerseniz sonuçta bebeğinizin çenesi ve gıdığı tahriş olabilir. Buralara koruyucu krem sürebilirsiniz.
• Salyanın akması bebeğinizin göğsünün ıslak kalmasına neden olur. Bazı bebekler önlük bağlatmaz. Önlüğünü tişörtünün altına , pamuklu kısmı bebeğinizin tenine değecek şekilde takarsanız göğsün kuru kalmasını sağlarsınız.
• Diş çıkartma jelleri alabilirsiniz. Temiz bir parmak yardımıyla diş çıkartma jelini özellikle azı dişleri çıkarken yemek öncesi dişin çıkacağı bölgeye küçük küçük dairesel hareketler ile sürerseniz bebeğiniz rahat rahat yemek yer. Bu jel sürümü esnasında her zaman bebeğiniz istekli olmayabilir. Bazen yatmadan önce parasetomol içeren bir ağrı kesici de rahatlamayı sağlar.
• Sürme kisti de denilen dişlerin tam çıkamayı planladığı yerde mor görüntüler vardır. Bu morluk bir yere çarptığımızda kolumuzun morarması gibidir. Dişlerin sürmesinin gecikmesine neden olur. Bu nedenle küçük cerrahi müdahale gerektirebilirler. Bu müdahale gözünüzü korkutmasın. Küçük bir kesi ile dişin tepesi açılır.

Süt Dişi Önemi

Süt Dişini Neden Önemlidir?

Süt dişlerinin öncelikli görevi çocuğun düzgün beslenmesini sağlamaktır. Bunula beraber konuşmanın düzgün gelişimi de süt dişlerinin varlığına bağlıdır. . Süt dişleri kapladıkları alan itibari ile kendilerinin yerine gelecek olan daimi dişler sürerken rehberlik ederler. Süt dişi erken çekildiği zaman bu doğal yer tutuculuk fonksiyonu da ortadan kalkmaktadır. İleriye dönük çapraşık dişler görülebilir. Süt dişleri arasında görülen bir takım açıklıklar normal kabul edilir. Daimi dişlere geçişte yer sağlamak amacı ile bu boşluklar kullanılır.

Süt Dişleri Çürür mü?

Evet süt dişleride çürüyebilir. Çürük oluşmuş ise yukarda anlattığımız nedenlerden dolayı hemen müdahele edilmelidir. Çürük derinliğine göre diş hekiminin muayenesi sonucu dolgu,amputasyon,kanal tedavisi ve ya diş kurtarılamayacak seviyede iltihaplı ise çekimi yapılmalıdır.

Süt dişlerindeki çürükler tedavi edilmeli midir?

Tedavi edilmeyen süt dişi çürükleri, ağrı, kötü koku, çiğneme zorluğu, beslenme bozukluğu ve çirkin görüntüye yol açar. Bu dönemdeki tedavi edilmeyen diş bozuklukları, ileride diş çarpıklığı, çene gelişiminde bozukluk ve genel sağlık problemlerine (romatizmadan kalp rahatsızlıklarına kadar) sebep olabilecektir. Dolayısıyla süt dişlerindeki çürükler, “nasıl olsa yerine yenileri gelecek” yanılgısına düşmeden tedavi edilmelidir.

Çürük Oluşumu Nasıl Engelenebilir?

İlk olarak şu bilgiyi vermede fayda var. Çürüğü tamamen engelleyebilecek bir aşı ya da ilaç henüz geliştirilememiştir. Ancak, çürük sayısını azaltmaya yönelik bazı ürünler uygun şartlarda kullanılarak önlem alınabilir. Bunlardan birisi; “fissür örtücü” denilen malzemedir. Diş çürükleri genellikle azı ve küçükazı dişlerinin, çiğneyici yüzlerinde bulunan “fissür” adı verilen oluklarda başlar. Fissür sealantlar ile olukların üzeri kapatılıp, o bölgeye mikrop, yemek artığı vs.  sızması engellenerek çürük başlaması önlenir. Bu işlem  6 yaşından itibaren çıkan kalıcı azı ve küçükazı dişlerine de uygulanabilir. Çürüğü engellemenin başka bir yolu da dişlerin çürüğe karşı direncini artırmaktır. Dişlere yüzeysel florür uygulanması suretiyle bu direnç kazandırılır.